Ung thư vú là bệnh u vú ác tính chiếm tỉ lệ tử vong cao nhất với phụ nữ toàn thế giới, ung thư vú khó phát hiện qua các dấu hiệu lâm sàng, nên việc phát hiện và điều trị bệnh kịp thời ngày càng gặp nhiều khó khăn. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn cách phòng ngừa ung thư vú hiệu quả.
Con số biết nói về ung thư vú hiện nay!
Theo kết quả nghiên cứu dịch tễ học, tỷ lệ mắc ung thư vú đang có xu hướng gia tăng, người bệnh cũng ngày càng trẻ hóa. Ước tính trung bình mỗi năm trên toàn quốc có hơn 15.000 chị em mắc ung thư vú, trên 6.000 trường hợp tử vong, thường xuyên có 42.000 chị em mắc đang sống chung với bệnh. Xu hướng mắc ung thư vú ở phụ nữ Việt Nam bắt đầu tăng từ độ tuổi 30-34 tuổi và tăng nhanh, đỉnh cao ở 55-59 tuổi với tỷ lệ là 135/100.000 dân.
Tin vui là: Nhờ áp dụng các biện pháp mới trong chẩn đoán và điều trị, tỷ lệ chữa khỏi ung thư vú tại Việt Nam đã tương đương với các nước phát triển trong khu vực. Cụ thể tại Bệnh viện K tỷ lệ này đạt trên 75%, ngang với Singapore chất lượng sống của người bệnh cũng được cải thiện, chi phí điều trị cũng phù hợp với điều kiện Việt nam.
Có cách nào ngăn ngừa ung thư vú không? Không có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa ung thư vú. Nhưng có những điều bạn có thể làm để giảm nguy cơ mắc bệnh.
Làm thế nào để phòng ngừa ung thư vú?
Giảm nguy cơ mắc ung thư vú từ lối sống!
Nếu bạn lo lắng về nguy cơ bị ung thư vú. Bạn muốn tìm hiểu về cách ngăn ngừa bệnh này. Một số yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình không thể thay đổi được, nhưng có những thay đổi lối sống tích cực giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh. Phòng ngừa ung thư vú bắt đầu với những thói quen lành mạnh từ lối sống – chẳng hạn như hạn chế rượu và duy trì hoạt động thể chất
Hạn chế rượu bia
Rượu có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư vú, uống càng nhiều rượu nguy cơ càng tăng cao. Rượu cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc các loại ung thư khác. Tốt nhất bạn không nên uống rượu.
Duy trì cân nặng hợp lý
Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo bạn nên duy trì cân nặng hợp lý trong suốt cuộc đời và tránh tăng cân quá mức bằng cách cân bằng lượng thức ăn với hoạt động thể chất. Nếu bạn cần giảm cân hãy tham khỏa cách giảm cân lành mạnh: từ từ ăn giảm lượng calo và từ từ tăng lượng tập thể dục.
Hoạt động thể chất
Hoạt động thể chất có thể giúp tác động lên trọng lượng cơ thể, giảm tình trạng viêm nhiễm, kích thích tố và cân bằng năng lượng. Điều này có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú.
Nên dành ít nhất 150 phút mỗi tuần cho hoạt động thể dục vừa phải như đi bộ, đạp xe nhẹ nhành, bơi lội hoặc 75 phút mỗi tuần cho hoạt động thể dục mạnh như chạy nhanh, cùng với đó là với rèn luyện sức mạnh ít nhất hai lần một tuần.
Cho con bú
Cho con bú giúp làm giảm nguy cơ ung thư vú. Điều này đã được kết luận trong nhiều nghiên cứu. Bạn hãy con bú 1 năm đầu hoặc hơn nếu có thể. Đây là hoạt động vừa tốt cho mẹ mà tốt cho cả bé.
Tránh sử dụng thuốc tránh thai
Một số phương pháp tránh thai sử dụng hormone, có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú. Hầu hết các nghiên cứu đều phát hiện ra rằng phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai có nguy cơ ung thư vú cao hơn so với những phụ nữ chưa bao giờ sử dụng.
Ngoài ra một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc sử dụng vòng tránh thai giải phóng hormone và nguy cơ ung thư vú.
Hạn chế liệu pháp hormone sau mãn kinh
Liệu pháp hormone với estrogen đã được sử dụng trong nhiều năm để giúp làm giảm các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh và giúp ngăn ngừa loãng xương. Tuy nhiên các liệu pháp hormone này làm tăng nguy cơ ung thư vú. Vì thế khi làm liệu pháp này bác sĩ luôn cân nhắc giữa lợi ích và rủi roi để cảnh báo trước với bạn.
Phòng ngừa ung thư vú từ thực phẩm
Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh có thể làm giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư. Ví dụ, những phụ nữ ăn theo chế độ Địa Trung Hải bổ sung dầu ô liu nguyên chất và các loại hạt hỗn hợp có thể giảm nguy cơ ung thư vú. Sau đây là các thực phẩm được cho là có thể giảm nguy cơ ung thư vú.
1. Gấc
Gấc được biết đến với vai trò làm thực phẩm hàng ngày như tạo màu thực phẩm, tăng hương vị món ăn. Với thành phần chứa nhiều carotene và lycopene, gấc còn được sử dụng chế biến thành các chế phẩm để sử dụng cho ngành công nghiệp làm đẹp như chế tạo kem dưỡng da, dầu ủ tóc, màu đỏ của gấc còn được sử dụng chế tạo son dưỡng môi.
Ngoài tác dụng về thực phẩm, mỹ phẩm, gấc còn được biết đến nhiều hơn với tác dụng trong ngành dược phẩm. Trong 100g thịt gấc chứa 15mg carotene và 16mg lycopene. Các hợp chất lycopene và carotene, vitamin E trong gấc được nghiên cứu và chứng minh là có tác dụng vô hiệu hóa các tác nhân gây ung thư tới 75%, nhất là hiệu quả với phòng ngừa ung thư vú. Gấc càng chín càng được ngành mỹ phẩm ưa chuộng bởi lượng lycopene tăng cao hơn, lycopene có tác dụng chống lão hóa giúp giảm sự lão hóa tế bào và sự phát triển, bất thường của các tế bào. Bạn có thể sử dụng gấc theo cách chế biến thành dầu gấc để tiện sử dụng, nấu xôi gấc hoặc sử dụng để nấu nước dùng thay cà chua tạo màu rất đẹp.
2. Tảo biển
Tảo biển không chỉ chứa một lượng lớn chất xơ mà tảo biển còn chứa rất nhiều khoáng chất như chất xơ sắt, kẽm, vitamin, iod. Các nhà khoa học nhân thấy, phụ nữ Nhật có tỉ lệ mắc các bẹnh về khối u, đặc biệt là ung thư vú thấp hơn rất nhiều so với phụ nữ các vùng miền khác, một trong các nguyên nhân gây ra sự chênh lệch này chính là do thói quen sử dụng tảo biển trong bữa ăn hàng ngày của họ.
Hàm lượng chất xơ cao có trong tảo biển giúp hỗ trợ tiêu hóa, giải độc tố trong ruột, hạn chế chất độc tích tụ trong cơ thể – nguyên nhân gây nên các khối u, cục, phát triển bất thường cuả các tế bào. Vitamin e trong tảo giúp duy trì sự tăng trưởng, phát triển, chống lão hóa cho tế bào, sửa chữa những sai lệch trong quá trình phát triển tế bào. Thiểu hụt iod không chỉ gây ra các bệnh lí về tuyến giáp mà thiếu hụt vi chất này còn là nguyên nhân gây nên sự tích tụ chất độc trong vú, tác động vào sự phát triển khối u trong vú. Thiếu hụt iod khiến các tế bào tuyến vú dễ bị tác động, gây nên sự biến đổi hình thành nên khối u vú, khối u vú cũng dễ chuyển thành khối u ác tính hơn. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các sản phẩm khác để bổ sung thêm iod, chất xơ cho cơ thể như khoai lang, hạt dẻ, đậu, cá biển.
3. Các loại thực phẩm từ đậu tương
Theo Hiệp hội Y khoa Mỹ cho biết, tiêu thụ một lượng vừa phải các loại thực phẩm đậu nành rất có lợi để giúp ngăn ngừa ung thư vú, giảm tỷ lệ tử vong và tỉ lệ tái phát của bệnh nhân ung thư vú. Đậu tương chứa một lượng chất isoflavone, lignin giúp chống lại sự oxi hóa, hạn chế sự thoái hóa không chỉ giúp đẹp da, ngăn ngừa lão hóa, nếp nhăn. Isoflavone còn giúp ngăn chặn sự phát triển bất thường của tế bào, ức chế sự phát triển của khối u, ngăn chặn sự di chuyển của khối u hiệu quả.
Đậu tương chứa phytoestrogens được coi là estrogen thực vật, hạn chế sự tăng tiết estrogen – nguyên nhân gây thúc đẩy quá trình phát triển, hình thành khối ung thư vú. Phytoestrogen có chứa chất lignans, flavone, coumestans và isoflavone là các chất chống oxi hóa mạnh, giúp cân bằng nội tiết tố nữ, hạn chế sự thay đổi tăng cao nồng độ estrogen cho cơ thể, giúp phụ nữ duy trì vóc dáng đẹp, chống nguyên nhân gây ung thư vú. Tiêu thụ thực phẩm có chứa phytoestrogen làm giảm nguy cơ mắc các bệnh khối u hệ sinh dục nam và nữ, ung thư vú cũng như bệnh tim mạch và loãng xương. Sử dụng chế phẩm từ đậu tương giúp cân bằng nội tiết tố cho phụ nữ mãn kinh, hạn chế tác động do thay đổi, thiếu hụt estrogen gây ra.
Chất protease trong đậu tương cá tác dụng phòng ngừa hình thành tế bào ung thư, hạn chế sự phát triển các tế bào này. Các hợp chất như axit phytic, chất genistein giúp ngăn ngừa khối u ăn sâu vào mạch máu, di căn tới các bộ phận khác trên cơ thể
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng dung nạp khoảng 11 gram đậu tương mỗi ngày có thể đêm lại hiệu quả chống ung thư mạnh nhất. Nếu con số này quá cao hoặc thấp đều có thể không đạt được hiệu quả như mong muốn. Bạn có thể bổ đậu tương và các chế phẩm của đậu tương hàng ngày như đậu phụ, sữa đậu nành nước tương.
☛ Xem thêm: “Biểu hiện của bệnh u vú“
4. Xoài
Xoài được xếp vào nhóm hoa quả đặc biệt tốt cho người ung thư và phòng ngừa ung thư. Trong xoài chứa nhiều vitamin C, vitamin E giúp tăng cường hỗ trợ chức năng thải độc của gan, thận, phục hổi các tế bào đang có nguy cơ hư hỏng do tổn thương.
Vitamin C giúp tái tạo thành tế bào, tham gia vào cấu tạo collagen giúp tạo liên kết trên da, mạch máu. Vitamin C giúp trung hòa các gốc tự do trong cơ thể, bảo toàn thành tế bào, giảm sự phá vỡ cấu trúc tế bào từ các tác nhân ngoài gây tổn thương tế bào, tế bào phát triển mất kiểm soát hình thành khối u. Vitamin E hỗ trợ sự phục hổi tế bào tổn thương, hình thành tế bào mới thay thế tế bào tổn thương đã chết theo chu trình, nhờ đó hạn chế hình thành nên khối u, phát triển khối ung thư. Nghiên cứu cho thấy xoài có hiệu quả rất tốt trong việc phòng, chống ung thư vú, ung thư thực quản và nhiều loại u lành tính khác. Xoài chứa thành phần tannin (polyphenol) có thể phá vỡ chu kỳ phân chia tế bào lạ, tế bào phát triển bất thường. Nhờ đó xoài là thực phẩm được khuyên dùng cho người có nguy cơ ung thư và để ngăn ngừa bệnh ung thư vú.
5. Hoa quả họ cam chanh
Trái cây có múi như cam, bưởi, chanh rất giàu vitamin C. Vitamin C có tác dụng hỗ trợ hoạt động của các cơ quan như gan, thận giúp thanh lọc chất độc ra khỏi cơ thể, tranh được những tác động xấu của chất độc khiến thay đổi sự phát triển, phân chia tế bào bất thường hình thành khối u, khối ung thư. Vitamin C có thể ức chế nitrosamine hình thành trong cơ thể, đặc biệt là trong đường ruột, nhờ đó ức chế sự hình thành khối u, khối ung thư tại hệ tiêu hóa, và các cơ quan khác. Chất diosmin, eriocitrin là các chất oxi hóa được tìm thấy trong hoa quả họ chanh, cam giúp phòng ngừa hiệu quả sự lão hóa tế bào, kéo dài tuổi thọ tế bào, ức chế sự phát triển các tế bào lạ. Hai hợp chất được tìm thấy nhiều trong họ cam, chanh là hesperidin và d – limonene được chứng minh là có hiệu quả cao trong việc hỗ trợ giảm kích thước khổi u, chống lại sự thoái hóa tế bào, sự phát triển bất thường của tế bào.
Tự khám vú để phòng ngừa ung thư vú
Bên cạnh đó bạn cũng nên cảnh giác với việc phát hiện ung thư vú. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ thay đổi nào ở vú, chẳng hạn như một khối u mới hoặc thay màu sắc đổi da, hãy đi khám sớm. Tầm soát ung thư vú rất quan trọng trong việc điều trị khi mà ung thư vú có cơ hội chữa khỏi.
Hơn nữa tầm soát ung thư vú là rất cần thiết ở đối tượng có nguy cơ. Nếu bạn nằm trong đối tượng nguy cơ mắc ung thư vú như có tiền sử gia đình bị ung thư vú, bạn cần được tư vấn và làm các xét nghiệm di truyền. Việc quan sát, chú ý đến sự thay đổi bất thường ở vú là việc rất nên làm thường xuyên.
☛ Đọc để rõ hơn: Ung thư vú có di truyền không?
Như đã đề cập không có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa ung thư vú. Nhưng bạn hãy làm theo lời khuyên trên, nó phần nào giảm nguy cơ mắc bệnh. Chúc bạn sức khỏe!